Chỉ với một công đoạn đơn giản, nhanh và gọn, những miếng thịt hay lòng lợn ôi thiu đã trở thành những thực phẩm tươi sống đẹp mắt như có phép màu đã lừa bán người tiêu dùng.
Chúng tôi có mặt cạnh bến xe Quy Nhơn (Bình Định) vào một sáng tinh mơ. Tại đây, người viết chứng kiến 3 bao thịt lợn đã mổ thịt sẵn được một chủ trang trại tập kết về chờ xe giường nằm hoặc xe tải đến để gửi đi. Người chủ trang trại này cho biết, thời gian gần đây chăn nuôi gặp khó khăn, lợn hay dịch bệnh. Do không muốn công khai vì sợ bị cơ quan chức năng tiêu hủy nên gửi các xe đưa vào một số nhà hàng và các cửa hàng ở các KCN trong Nam tiêu thụ.
Theo một tài xế tên Chung thì một số cửa hàng, nhà hàng ở miền Nam đặt hàng với nhà xe cứ thấy ai gửi thịt lợn chết, đã bốc mùi cũng cứ nhận mang vào họ sẽ tự động đến nhận và trả tiền. Thấy cũng tiện và có lãi nên hầu như cánh lái xe có ai gửi cũng đều nhận hết.
Nhận được một số thông tin về việc có sự xuất hiện của khối lượng lớn thịt lợn ôi thối không đảm bảo chất lượng tuồn vào TP HCM nên tổ công tác liên ngành của TP tích cực kiểm tra. Ngày 27-9, tổ công tác này phát hiện chiếc xe khách BKS 77B- 00564 do tài xế Lê Xuân Dũng điều khiển đang trên đường di chuyển vào khu chế xuất Linh Trung. Tổ công tác đã ập vào kiểm tra đột xuất và phát hiện lượng lớn thịt lợn sữa đang bốc mùi hôi thối.
Sau khi áp tải xe về trạm để kiểm tra, phát hiện 440kg thịt lợn sữa, đang chảy dịch, bốc mùi hôi thối, 323kg mỡ lợn sơ chế cũng bốc mùi hôi và có dấu hiệu phân hủy, trên xe còn có 600 quả trứng vịt hư hỏng. Lái xe Dũng đã không xuất trình được giấy tờ của lô hàng cũng như giấy chứng nhận kiểm dịch và xuất xứ của lô hàng.
Theo lái xe Lê Xuân Dũng khai nhận, ông là lái xe giường nằm thầu xe để chạy nhưng do ít khách nên thường nhận vận chuyển thêm hàng hóa dưới cốp xe. Một trong những thứ hàng hóa vận chuyển có lời nhất đó là các loại thịt và mỡ thối chuyển từ miền Trung vào TP HCM và các tỉnh miền Đông. Số thịt và mỡ lần này cũng vậy.
Người nhờ ông vận chuyển vào khu chế xuất Linh Trung cũng chỉ giao dịch với ông qua điện thoại, hẹn ông cứ chở hàng đến TP HCM thì điện để ra nhận hàng. Tuy nhiên, khi ông Dũng bấm máy gọi vào số điện thọai của người ra nhận hàng thì không liên lạc được.
Cách đây mấy năm, lực lượng chức năng tỉnh Bình Dương kiểm tra chiếc xe tải chở hàng đông lạnh BKS 52ND – 3532 do tài xế Nguyễn Đình Điển (SN 1974, xã Xuân Trúc, huyện Ân Thi, Hưng Yên) đang dừng ở khu vực thuộc KCN Sóng Thần (Bình Dương) thì phát hiện bên trong chứa gần 100 con heo sữa bốc mùi hôi thối. Tài xế cho biết, số hàng trên sẽ được giao cho hai người. Một trong hai người nói trên là Nguyễn Hồng Thanh (SN 1983, trú tại xã Long Vĩnh, huyện Gò Công Tây, tỉnh Tiền Giang).
Thanh khai không biết chính xác nguồn heo sữa từ Quảng Ngãi được người bán thu mua từ khu vực nào và từ bao giờ vì hoàn toàn là giao dịch bằng miệng, khi Thanh nhận được hàng mới trả tiền bằng hình thức chuyển khoản. Những giấy tờ thu được trong quá trình kiểm tra cho thấy, số heo sữa thối trên sau khi được Thanh nhận hàng, sẽ phân chia làm 3 loại rồi giao cho các nhà hàng kinh doanh ăn uống.
Những người nông dân có kinh nghiệm chăn nuôi, loại heo con mới sinh được vài ngày tuổi này ở những vùng nông thôn, người dân đem đi tiêu hủy hoặc làm thức ăn cho cá. Điều đáng nói, kiểm tra cốp xe máy của Thanh, lực lượng chức năng phát hiện một con dấu giả mang dòng chữ Chi cục Thú y tỉnh Quảng Ngãi, mã số 35011. Thanh cho hay mục đích của việc làm con dấu giả này để đóng lên con heo, thể hiện là con heo này đã qua kiểm dịch và được đóng dấu đàng hoàng. Nếu hành vi được thực hiện trót lọt, số heo này sẽ “chui” vào các nhà hàng, được quay chín, bôi thêm phẩm màu trông rất bắt mắt, bán cho người tiêu dùng.
Qua tìm hiểu của chúng tôi, đối với thịt lợn sữa thối sẽ được các cơ sở sản xuất chế biến và quay giòn lên bán cho các nhà hàng đặc sản, nhà hàng tiệc cưới, quán nhậu. Còn mỡ thối thì được cắt thành từng tảng và rán lên rồi bán cho các quán bún, quán nhậu.
Theo các chuyên gia về thực phẩm thì chất chính để chế biến các loại thịt heo ôi thối thường là SO2. Liều lượng sử dụng với người ở điều kiện không hạn chế là 0,1-0,35mg/kg thể trọng, có điều kiện là 0,36-1,50 mg/kg thể trọng. SO2 không được sử dụng trong bảo quản các loại thịt. Nếu nhúng thịt thiu, thối vào dung dịch này một thời gian ngắn lấy ra để ráo nước, thịt sẽ mất mùi hôi thối và có màu hồng đẹp như thịt tươi, đây là thủ thuật đánh lừa thị giác khách hàng chứ thịt đã thối, hư hỏng thì không thể khôi phục tươi lại được. Và như vậy SO2 sẽ đọng lại trên thịt, nếu người ăn phải thì rất nguy hiểm.
Loại hóa chất này sẽ không gây tác hại tức thì mà ngấm dần vào hệ thống mạch máu, làm phá vỡ hồng cầu, tụt giảm bạch cầu. Dùng nhiều có thể gây tai biến và kéo theo nhiều hiểm nguy khác. Nhất là đối với loại thịt lợn sữa sau khi đã được quay trong dầu mỡ thì chất SO2 càng tăng tính độc hại. Mặt khác, những loại thực phẩm này do đã chế biến kỹ càng nên người tiêu dùng rất khó có thể phân biệt bằng những kỹ năng thông thường.
Nguyên Thảo – Trang Trần – PL&XH
